Versnellingsbak kapot? – Symptomen, kosten en advies

Vroeg of laat gaat bij iedere auto de versnellingsbak kapot. Dit kan een licht defect zijn, maar niet zelden zijn problemen met de transmissie niet zomaar even snel te fixen. Er is dan een complete revisie nodig of zelfs vervanging. Daarom zijn de kosten voor het repareren van een versnellingsbak vaak zeer hoog en is de defecte auto verkopen meestal stukken voordeliger.

Vraag nu gratis en vrijblijvend taxatie aan

Maar hoe merk je dat de versnellingsbak kapot is? En wat is er dan precies kapot? Hoeveel kost een reparatie aan de transmissie en wat kun je doen als je geen zin hebt in dure reparaties? Vandaag bespreken we bij uw auto inkoop specialist alles over problemen met de versnellingsbak: de symptomen, de defecten, de kosten en we geven advies. Maar eerst gaan we in op hoe zo’n bak eigenlijk werkt.

Hoe werkt een versnellingsbak?

Om te begrijpen hoe een versnellingsbak werkt, moeten we eerst kijken naar wat de functie ervan eigenlijk is in de auto. In principe is dat heel simpel. Om te kunnen rijden moeten immers de wielen van de auto ronddraaien. De wielen zitten direct aan een as bevestigd. Deze as noemen we de aandrijfas. Om de wielen te laten draaien moet dus de aandrijfas gaan draaien.

Hier is energie voor nodig. Deze energie komt uit de motor, waar benzine, diesel of elektriciteit wordt omgezet in kinetische energie. Met andere woorden: er gaat brandstof in en er komt beweging uit. Wat beweegt er dan? Dat is de krukas, die vele malen per seconde ronddraait (=toeren). Daarom spreken we ook over een ‘draaiende’ motor als de motor aanstaat.

Toeren en omwentelingen per minuut

Het aantal keer dat de krukas per minuut ronddraait, kunt u aflezen op de toerenteller. Zoals u misschien wel weet varieert dit toerental tussen ongeveer 1000 en 5000 toeren per minuut (bij normale auto’s).

Wanneer we deze krukas direct op de aandrijfas zouden bevestigen, zou dat niet werken. De motor geeft per omwenteling simpelweg niet genoeg kracht om weg te kunnen rijden en te accelereren. Bovendien zouden de wielen (in een wereld zonder weerstand) altijd met 60 km/u ronddraaien op 1000 toeren en met 300 km/u op 5000. Dat is niet handig.

Daarom moet op de één of andere manier het aantal toeren worden verminderd en de kracht per omwenteling worden verhoogd. Dit gebeurt in de versnellingsbak. En het mooie is dat de mate waarin dit gebeurt ofwel handmatig ofwel automatisch geregeld kan worden: door te schakelen.

Werking handgeschakelde transmissie

Een handgeschakelde bak bestaat, heel simpel gezegd, uit twee assen en een schakelvork. Er is een ingaande as en een uitgaande as en beide zijn voorzien van tandwielen. De tandwielen van beide assen grijpen in elkaar en zorgen dus via via voor verbinding tussen de krukas van de motor en de aandrijfas van de wielen.

Wanneer u de koppeling indrukt, komen de tandwielen los van elkaar (daarom gebeurt er ook niets wanneer u gas geeft terwijl u tegelijkertijd de koppeling indrukt). Door vervolgens te schakelen met de pook, zorgt u ervoor dat de schakelvork door middel van zogenaamde synchroniseerringen, (die ervoor zorgen dat de tandwielen die u wisselt met dezelfde snelheid draaien), een ander tandwiel van de uitgaande as verbindt met een tandwiel op de ingaande as. Door dan de koppeling weer los te laten, koppelt u de twee assen en staat de auto in een andere versneling.

Dit is natuurlijk heel simpel uitgelegd, en moderne transmissiebakken zien er veel ingewikkelder uit dan hierboven omschreven, maar het principe blijft hetzelfde: door verschillende tandwielen van verschillende groottes te verwisselen, ontstaat een ander toerental en een andere koppeling met meer of minder kracht.

Om alles soepel te laten verlopen maakt de bak ook gebruik van transmissievloeistof. Niet zelden ontstaan er problemen door lekkages of een tekort van deze olie.

Werking automaat

Een automaat werkt grotendeels hetzelfde als een handgeschakelde versnellingsbak. Het enige verschil is dat schakelen hier dus niet met een voethendel en een pook gaat, maar dat dit automatisch gebeurt, wanneer sensoren aangeven dat het tijd is om op of af te schakelen. Een bijzondere automaat die we tegenwoordig steeds meer zien, is een automaat met twee koppelingen. Daarbij zijn de oneven versnellingen en de even versnellingen op verschillende assen bevestigd. Hierdoor is het mogelijk om veel sneller te schakelen en dus veel sneller op te trekken. Een voorbeeld van zo’n automaat is de DSG.

Zo gaat een versnellingsbak kapot

Doordat in de transmissiebak het vermogen dat de motor levert met de aandrijfas in verbinding wordt gebracht, staat deze constant onder hoge druk. Hoe goed een versnellingsbak ook mag staan afgesteld, door de jaren en kilometers heen is slijtage onvermijdelijk. Daarom zal er vroeg of laat iets kapot gaan.

De volgende defecten zullen ervoor zorgen dat een versnellingsbak kapot gaat en niet meer goed te gebruiken is:

• Versleten tandwielen (kapotte of afgesleten tanden)
• Versleten afstandsringen
• Kapotte lagers
• Defecte synchroniseerringen
• Een kapotte schakelvork
• Een tekort aan transmissievloeistof

Deze problemen komen over het algemeen niet alleen. U kunt zich voorstellen dat bij een tekort aan smeermiddel (transmissievloeistof) de tandwielen sneller slijten. Hierdoor zal op zijn beurt de vloeistof sneller opraken, et cetera. Op dezelfde manier zal een bak met versleten synchroniseerringen niet meer goed synchroon lopen, waardoor ook dan tandwielen sneller slijten en de bak meer olie zal consumeren.

Taxeer nu gratis mijn auto met kapotte versnellingsbak

Acht symptomen van een kapotte versnellingsbak

Het herkennen van een versnellingsbak die niet goed werkt of het zelfs helemaal niet meer doet, is vrij eenvoudig. Uw bak zal u namelijk met bepaalde signalen aangeven dat er een defect is. Dit doet hij meestal al in een vroeg stadium van de aftakeling, dus het is verstandig niet te lang te wachten wanneer u onderstaande signalen van een slecht werkende transmissie herkent:

1. Moeite met schakelen
2. Geluiden tijdens het schakelen
3. Trillingen tijdens het rijden
4. Auto schakelt niet meer
5. Vreemde geluiden en geloei (ook wanneer u niet schakelt)
6. Een rare geur
7. Een brandend lampje op uw dashboard
8. Lekkende transmissievloeistof

1. Belangrijkste signaal van een kapotte transmissie: moeite met schakelen

Als iets niet meer doet wat het moet doen, dan is het kapot. Een schaar die niet knipt is kapot, net als een boormachine die niet boort. Zo is ook een versnellingsbak die niet meer soepel tussen de verschillende versnellingen schakelt kapot of versleten. Problemen die u in dit geval kunt ervaren zijn de volgende:

• De versnelling ‘pakt’ niet direct, het duurt even voordat u weer vermogen krijgt na het schakelen
• Tijdens het rijden valt de auto uit de versnelling
• De bak schakelt automatisch, terwijl uw bak handgeschakeld is
• De automaat schakelt wanneer dit helemaal niet nodig is
• Na het schakelen schokt de auto een beetje

2. Geluiden tijdens het schakelen

In negen van de tien gevallen gaan bovenstaande problemen samen met een snerpend (met handgeschakelde bakken) of een trillend (bij automaten) geluid. U hoort deze geluiden tijdens het schakelen van de bak. Overigens kan dit ook duiden op een versleten koppeling. In ieder geval betekenen deze geluiden niet veel goeds en kunt u hier beter niet mee blijven rijden.

3. Trillingen in de auto

Merkt u dat uw auto trilt tijdens het rijden? Grote kans dat dit veroorzaakt wordt door een slecht functionerende automaat. Dit is het gevolg van het niet goed pakken van de versnelling. Normaliter pakt de versnelling automatisch en verloopt de overgang tussen versnellingen soepel. Bij een defect zal de versnelling even moeten zoeken naar het juiste tandje, en dat merkt u. Houd er overigens rekening mee dat trillingen uiteenlopende oorzaken kunnen hebben, dus dat enkel een trilling niet hoeft te betekenen dat uw versnellingsbak defect is. Het kan ook duiden op een probleem met de motor, het ontstekingssysteem of de ophanging van uw auto.

4. Auto schakelt helemaal niet

Naast moeite met schakelen kan een kapotte bak er ook voor zorgen dat hij helemaal niet meer schakelt. Vaak beginnen de problemen met een enkele versnelling, maar na verloop van tijd pakt geen enkele versnelling meer. Dit hoeft overigens geen teken te zijn van een defecte bak, maar kan ook wijzen op een tekort aan transmissievloeistof. Ga hier in ieder geval zo snel mogelijk mee naar de garage en overweeg uw auto te verkopen wanneer de reparatiekosten erg hoog uitvallen.

5. Vreemde geluiden en geloei (ook wanneer u niet schakelt)

Een ander typisch symptoom van een defecte bak is een constant vreemd geluid uit de bak. Ook wanneer u niet schakelt en zelfs wanneer de motor stationair draait is dit geluid dan hoorbaar. Het valt het beste te omschrijven als een soort loeien, zoemen of neuriën vanonder uw motorkap. Het exacte geluid zal overigens verschillen per type versnellingsbak, maar wanneer u dus gezoem, geneurie of geloei hoort, zal het negen van de tien keer betekenen dat uw transmissie defect is.

6. Een vreemd brandgeur

Als u een gekke brandlucht ruikt wanneer u uit de auto stapt, kan dit duiden op verbrande transmissievloeistof, een teken dat de bak te weinig vloeistof bevat. Een andere oorzaak van de brandlucht kunnen de oververhitte tandwielen van uw versnellingsbak zijn. Allebei zijn allesbehalve normaal! Een brandlucht op zich is – hoewel beangstigend – niet direct reden tot paniek. U kunt hier dus nog wel enkele kilometers mee rijden. Wij raden echter aan om zo snel mogelijk naar de garage te rijden, want te lang doorrijden kan echt leiden tot brand. Zeker wanneer de transmissievloeistof helemaal op raakt, is brandgevaar een reëel risico.

7. Een brandend lampje op uw dashboard

Als het motorstoringslampje brandt is er vaak een probleem met de motor, maar dit kan ook wijzen op een probleem met de versnellingsbak, de koppeling of een ander vitaal onderdeel van de aandrijflijn. De meeste auto’s hebben tegenwoordig ook een apart lampje dat wijst op problemen met de versnellingsbak. Brandt dit in uw auto? Dan is het vrijwel zeker dat u een probleem de transmissie heeft en ook andere symptomen merkt.

8. Lekkende transmissievloeistof

Wanneer u een rode vloeistof op de plek ziet liggen waar uw auto eerst stond, dan is het ook tijd voor actie. Lekkende versnellingsbakolie hoeft overigens niet te betekenen dat er een groot probleem is, maar dit zal wel snel ontstaan wanneer u de bak blijft gebruiken zonder smering. De tandwielen zullen dan te warm worden, wat een brandlucht veroorzaakt en ook kan leiden tot onherstelbare schade aan uw bak. Ga dus zo snel mogelijk naar de garage en blijf niet rijden met een bak die transmissievloeistof lekt.

Overigens kunt u het transmissievloeistofniveau ook zelf controleren. Hiervoor laat u de auto eerst een kwartiertje opwarmen, door er even mee rond te rijden. Vervolgens kunt u met een peilstok de transmissievloeistof controleren. Aangezien de bak geen vloeistof verbruikt, moet het reservoir altijd helemaal vol zitten. Is dit niet het geval? Dan heeft u een lekkage en moet dit gerepareerd worden.

Kun je doorrijden met een defecte versnellingsbak?

Het is afhankelijk van de mate van de problemen of u nog kunt doorrijden met de auto. Wanneer u bijvoorbeeld enkel wat vloeistof ziet liggen, kunt u er best nog mee naar de garage rijden. Dit is overigens ook aan te raden, want de problemen zullen zichzelf niet oplossen. Bovendien worden ze alleen maar erger.

Wanneer de schade het punt bereikt dat de auto niet meer goed schakelt of plotseling van versnelling wisselt, mag u hier absoluut niet meer mee rijden!

Het kan hele gevaarlijke situaties opleveren wanneer de auto midden op de snelweg van z’n vijf terugschakelt naar z’n drie of z’n twee. Ook het schokken kan gevaarlijk zijn. Wanneer dit gebeurt wanneer u net achter een andere auto rijdt, is de kans groot dat u ertegenaan botst. Als de versnelling niet meer te vertrouwen is moet u dus direct stoppen met rijden.

Versnellingsbak kapot – kosten

We hadden al gezegd dat reparaties aan de versnellingsbak vaak dure grappen zijn. Maar hoe duur precies? Dat is afhankelijk van drie dingen: het precieze defect, het type bak en welk soort reparatie u neemt. Het is bijvoorbeeld mogelijk een bak te vervangen door een nieuwe, maar tweedehands transmissies worden soms ook ingebouwd.

Daarnaast zijn reparaties bij merkdealers over het algemeen een stuk duurder dan bij algemene garages. Dit heeft twee redenen: het werkloon bij een dealer is hoger en een dealer maakt vrijwel altijd gebruik van nieuwe onderdelen. Het is dan ook niet mogelijk een tweedehands bak te laten inbouwen bij een merkdealer.

Omdat de meeste problemen met transmissies niet alleen komen, maar een samenstelling vormen van schades die we hierboven omschreven hebben, zal het in vrijwel alle gevallen nodig zijn de bak te reviseren (opnieuw afstellen en alle defecte mechanismes nalopen en vervangen) of zelfs helemaal te vervangen.

Laten we dus eens kijken naar de kosten voor verschillende reparaties. In onderstaande tabellen geven we hiervan een overzicht. Deze kosten zijn dus gemiddeldes en zullen hoger liggen bij dealers dan bij garages.

Reparatie versnellingsbak of revisie– kosten

Versnellingsbak vervangen – kosten

De kosten voor het laten inbouwen van een tweedehands transmissie zullen ongeveer 60 – 70% bedragen van de prijs voor een nieuwe. U heeft dan echter nergens garantie op.

Wat te doen met een defecte versnellingsbak en kosten die hoog zijn?

Nu we alles weten over de kapotte versnellingsbak: de symptomen, de kosten en de defecten, is het tijd om de hamvraag te beantwoorden. Wat dient u te doen met een kapotte versnellingsbak. Het ligt voor de hand om deze te laten repareren, maar kijkend naar bovenstaande kosten moeten we dit zeker niet zomaar automatisch laten doen.